PROLOTERAPİ

Proloterapi kas iskelet sistemi ağrıları için kullanılan geleneksel ve tamamlayıcı tıp yöntemlerinden bir tanesidir. Bu amaçla hasarlı veya ağrılı eklem, tendon veya ligamentlerin yapışma yüzeyine irritan madde enjekte edilir. Enjeksiyon ile dokular irrite edilerek inflamatuar bir süreç başlatılır ve inflamasyonun hücre yapımını, proliferasyonu tetikleyen yönünden faydalanılmış olur. Dokularda hücre proliferasyonunu takiben fibroblast aktivitesi artar, kollajen ve kas liflerinin çapı büyür. İrritan maddelerin verildiği bölgeye göre kas, tendon, ligamentlerin gücünde artış olur. Enjeksiyon için fenol-gliserin-glikoz, sodyum morhuat gibi solüsyonlar kullanılsa da günümüzde hipertonik dekstroz en sık tercih edilen sıvıdır. Proloterapide uygulanan teknikler, uygulama sıklığı ve enjekte edilen solüsyonların içeriği uygulayıcı hekimin klinik tecrübesine göre değişmektedir. Tedavi genellikle 3-6 hafta aralıklar ile 4-6 kez tekrarlanır.

Proloterapi 1900’lerin başından itibaren tedavi yöntemi olarak uygulanmaktadır ancak proloterapi kelimesi ilk kez 1950 yılında Hackett tarafından kullanılmıştır. O yıllarda sıklıkla Amerika’da uygulanan bir yöntem iken 2000’li yıllar itibariyle Avrupa’da ve tüm dünyada yaygınlaşmaya başlamıştır.

Proloterapi ile ilgili yapılan klinik çalışmalar sıklıkla kronik bel ağrısı ile ilgili olmasına rağmen torakal ve servikal ağrı sendromları, whiplash yaralanmaları, rotator kılıf veya bisipital tendinosis, plantar fasiitis, koksikodini, temporomandibüler disfonksiyon ve spor yaralanmaları gibi geniş kapsamlı kas iskelet hastalıklarının tedavisinde başarılı sonuçlar alınmıştır. Yine kas iskelet sistemini etkileyen osteoartrit, epikondilit, tendinopatilerde kullanılmaktadır. Ekleme uygulandığında osteoartriti yavaşlattığı, osteoartrite bağlı ağrıyı azalttığı gösterilmiştir.

Enjeksiyon yerinde aktif enfeksiyon varlığı, koagülopati varlığı, kontrolsüz antikoagülan kullanımı, enjeksiyon maddelerine karşı allerji varlığı, iyileşmeyi etkileyebilecek immün yetersizlik veya enflamatuar hastalık, spina bifida gibi anatomik defektlerde proloterapi uygulaması kontraendikedir.

Amerika Birleşik Devletlerinde 500 ila 1000 proloterapi uygulayıcısı olduğu tahmin edilmektedir. Ülkemizde Geleneksel, Tamamlayıcı Ve Fonksiyonel Tıp Uygulamaları Dairesi Başkanlığı’nın Mart 2021 tarihli verilerine göre 626 proloterapi sertfikalı uygulayıcı mevcuttur ve 179 üniteye uygulama izni verilmiştir.

Proloterapi kas iskelet sistemi rahatsızlıkları için günümüzde yaygın kullanılan bir yöntem olmakla beraber tedavide standartları sağlamak amacıyla konu hakkında daha fazla çalışma yapılmalıdır.

Uzm. Dr. Mehmet Akif NAS

Tortum Aile Sağlığı Merkezi